سلام! امروز از مجموعه بی‌نت‌وان (BNetOne) با یک موضوع خیلی مهم اومدم سراغتون:
لایه‌بندی سوییچ‌ها در شبکه سیسکو
یا همون مدل سه‌لایه‌ای معروف Cisco Hierarchical Network Design.

اگر قصد دارید یه شبکه استاندارد، پایدار و قابل توسعه داشته باشید، باید این سه لایه رو کاملاً بشناسید.
پس تا آخر ویدیو با من همراه باشید.

🔹 اول از همه: چرا اصلاً لایه‌بندی مهمه؟

وقتی شبکه بدون ساختار طراحی میشه، مشکلاتی مثل Loop، کندی، افزایش Broadcast و سخت شدن Troubleshoot به وجود میاد.
Cisco برای اینکه شبکه‌ها استاندارد و قابل مدیریت باشند، یه مدل سه‌لایه‌ای معرفی کرد که این‌ها هستن:

1. Access Layer

2. Distribution Layer

3. Core Layer

حالا یکی‌یکی توضیح می‌دم.

🔹 لایه اول: Access Layer – جایی که کاربر وصل میشه

این لایه نزدیک‌ترین بخش شبکه به کاربراست. هرچیزی که End-Device هست، مثل:

• کامپیوتر

• پرینتر

• دوربین

• تلفن VoIP

• دستگاه‌های IoT

همه به Access Layer وصل می‌شن.

وظایف اصلی Access Layer:

✔ ارتباط کلاینت‌ها با شبکه
✔ اعمال سیاست‌های امنیتی (مثل Port Security)
✔ مدیریت VLAN‌ها
✔ PoE برای تلفن و دوربین
✔ جلوگیری از Loop با STP

مثال سوئیچ‌های سیسکو مناسب این لایه:
2960، 1000 سری Catalyst، 9200

در بی‌نت‌وان معمولاً برای شرکت‌ها و سازمان‌ها از 2960X یا Catalyst 9200 پیشنهاد می‌کنیم.

🔹 لایه دوم: Distribution Layer – مدیر ترافیک شبکه

اینجا لایه‌ایه که Access رو به Core وصل می‌کنه.
بهش لایه Aggregating هم می‌گن چون ترافیک چندین سوئیچ Access در اینجا جمع میشه.

وظایف Distribution Layer:

✔ ایجاد امنیت و کنترل دسترسی بین VLANها
✔ روتر داخلی شبکه (Inter-VLAN Routing)
✔ اجرای Policyها
✔ Load Balancing
✔ Redundancy با HSRP یا VRRP
✔ مسیریابی سریع بین بخش‌های شبکه

سوئیچ‌های مناسب این لایه:
3750X، 3850، Catalyst 9300

اگر سازمانی ظرفیت بالاتر داشته باشه، در بی‌نت‌وان معمولاً 3850 یا 9300 پیشنهاد می‌کنیم چون هم قدرت پردازشی بالاتری دارن هم قابلیت Stack بهتر.

🔹 لایه سوم: Core Layer – ستون فقرات شبکه

این لایه سریع‌ترین، پرقدرت‌ترین و پایدارترین قسمت شبکه است.
اینجا جاییه که تمام ترافیک بین بخش‌های مختلف شبکه رد میشه.

وظایف Core Layer:

✔ انتقال سریع و بدون تأخیر ترافیک
✔ داشتن پهنای باند بالا
✔ ارتباط با دیتاسنتر یا فایروال
✔ اتصال بین شعب یا سرورها

Core نباید درگیر عملیات سنگینی مثل ACL یا NAT بشه؛ فقط باید سریع و پایدار باشه.

سوئیچ‌های مناسب Core:
4500، 6500، 9400، 9500
(بسته به اندازه سازمان)

در پروژه‌های بی‌نت‌وان برای شبکه‌های بزرگ معمولاً از Catalyst 9500 استفاده می‌کنیم چون قدرت و Redundancy بسیار بالایی داره.

🔹 سؤال مهم: آیا همیشه باید ۳ لایه داشته باشیم؟

نه!
Cisco میگه برای شبکه‌های کوچک، همون مدل Collapsed Core کافی هست.

یعنی چی؟
یعنی Core و Distribution رو ادغام می‌کنیم و دو لایه می‌سازیم:

• Access

• Distribution/Core

برای شرکت‌هایی با کمتر از ۷–۸ سوئیچ بهترین انتخابه.
در بی‌نت‌وان معمولاً برای شرکت‌های کوچک از همین مدل استفاده می‌کنیم تا هزینه‌ها هم بهینه بشه.

🔹 جمع‌بندی — نکات طلایی Cisco Design

برای طراحی حرفه‌ای شبکه همیشه این چهار اصل رو رعایت کنید:

✔ Modularity – شبکه لایه‌لایه باشه
✔ Scalability – قابل توسعه باشه
✔ High Availability – قطعی نداشته باشه
✔ Security – سیاست‌های امنیتی درست پیاده بشه

اگه این سه لایه رو درست طراحی کنید، شبکه‌تون سال‌ها بدون مشکل کار می‌کنه.

🔹 حرف آخر از بی‌نت‌وان

اگر بخواین شبکه سازمان‌تون رو استانداردسازی کنید یا برای خرید سوئیچ‌های سیسکو نیاز به مشاوره داشته باشید،
تیم BNetOne | بی‌نت‌وان می‌تونه بهترین طراحی رو با توجه به بودجه و مقیاس شبکه براتون انجام بده.